موهبتی به نام «امید اجتماعی»
تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۳۰۰۰۴
ایسنا/اصفهان سلامت یا بحران در نهادهای حوزه عمومی جامعه و کاستی‌های آن یا شادابی درونی میان این نهادها، موضوعی است که در کتاب «اخلاق در حوزه عمومی» به آن پرداخته شده و بر ارزش‌ها و باورهایی تأکیدشده است که نهادهای اجتماعی و عمومی جامعه بر اساس آن خود را سامان داده‌اند.
کتاب «اخلاق در حوزه عمومی؛ تأملی در باب ارزش‌ها و نهادهای دموکراتیک» نوشته «علی میرسپاسی» محور تازه‌ترین سلسله جلسه‌های سه‌شنبه‌های فصل سخن بود که عصر سه‌شنبه( ۴ بهمن‌ماه) در کتاب‌فروشی اردیبهشت جهاد دانشگاهی واحد اصفهان برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زهرا امیری اسفرجانی، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه در این نشست با بیان اینکه اخلاق در حوزه عمومی به این موضوع برمی‌گردد که نهادهای جامعه در سلامت یا دچار بحران هستند، اظهار کرد: نویسنده کتاب «اخلاق در حوزه عمومی» معتقد است که در صورت سالم بودن نهادها، اخلاق عمومی پاس داشته شده و در صورت بحران در نهادها، اخلاق در حوزه عمومی ایجاد نشده است.
او ادامه داد: اگر بتوانیم امکان گفت‌وگو را در فضای عمومی جامعه فراهم کنیم، امید اجتماعی ایجاد می‌شود و این یعنی پیوستن افکار عمومی به یکدیگر و تلاش برای پیش بردن جامعه، حتی به‌اندازه یک گام.
امیری با بیان اینکه دموکراسی یک پروژه است که مستمراً تکامل پیدا می‌کند و به‌هیچ‌وجه امکان ایجاد یک‌شبه آن وجود ندارد، گفت: اگر مردم آرزوی داشتن سیاستمداران راست‌گو، نیک‌پندار و نیک‌کردار دارند که به دموکراسی باور داشته و آن را برای جامعه محقق کنند، باید بستر عمومی این باورها در جامعه فراهم باشد و مردم نیز به این ارزش‌ها باور داشته باشند؛ به‌عبارت‌دیگر همان‌طور که دکتر بشیریه می‌نویسد حکومت‌ها حد وسط تفکر جامعه و میانگین جامعه را نمایندگی می‌کنند. اگر این میانگین تغییر کرد، رفتار حاکمان نیز تغییر می‌کند.
این مدرس دانشگاه افزود: کتاب «اخلاق در حوزه عمومی» با ذکر مثال‌هایی بیان می‌کند که اخلاق در حوزه عمومی پاس داشته نشده و نهادهایی که در دسترس ما هستند توسط خود مردم خراب می‌شوند و چون امکان و مهارت گفت‌وگو نیز وجود ندارد، فقط یأس و ناامیدی بازتولید می‌شود.
او ادامه داد: امید، مفهومی خلاق و بدیع است که مدام نو به نو می‌شود، اما امید، ماهیتی اجتماعی دارد، زیرا از نهادهای اجتماعی برمی‌آید و از فلسفه وام گرفته می‌شود. امید در این معنا امری اجتماعی است و از این لحاظ با جامعه‌شناسی فصل مشترک دارد. در حوزه امید اجتماعی نیز همچون جامعه‌شناسی، ما انسان را این‌جهانی می‌بینیم که عامل تغییر است و این تغییر را در حوزه روابط اجتماعی ایجاد می‌کند.
این جامعه‌شناس افزود: امید اجتماعی در بردارنده کنش است و به انسانِ متکی‌به‌خود و عامل تغییر بودن او اشاره دارد و تفاوت این مفهوم با امید در روان‌شناسی و الهیات نیز همین اعتقاد به تغییر است. به همین دلیل امید اجتماعی، به این مفهوم خاصیت رهایی بخشی دارد، از هر نوع فرافکنی به دور و به‌شدت با دموکراسی نزدیک است و هدف اصلی آن حصول زندگی بهتر و شرافتمندانه برای انسان است.
امیری با بیان اینکه عملی بودن و استراتژی تغییر، دو ویژگی مفهوم امید اجتماعی است، اضافه کرد: مفهوم امید اجتماعی به انسان معمولی برای ایجاد تغییر در حد توان و ایجاد جامعه خوب کمک می‌کند و به دنبال ایجاد انسان متعالی و آرمانی نیست. لذا تغییر ذیل امید اجتماعی پروژه‌ای خلاق و با پروژه‌های اتوپیایی و غیرعملی مخالف است، به‌شدت اصلاح‌گرایانه و مصلحانه است، اصلاح و بهبود را ممکن می‌داند و در پی ایجاد جامعه معمولی با رعایت شرافت انسان است. در تعریف جان دیویی، امید اجتماعی ایمان به قدرت انسان و ارزش‌های دموکراتیک است.
این مدرس دانشگاه و جامعه‌شناس با اشاره به تعریف امید اجتماعی، اظهار کرد: امید اجتماعی، کنشی آگاهانه و هدفمند برای ایجاد تغییر در جهت دستیابی به آرزوی پیشرفت با استفاده از هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، تلاشگری و مسئولیت‌پذیری است. مسئولیت ساخت جامعه را بر عهده انسان می‌گذارد و ازاین‌جهت به‌شدت اخلاقی است، زیرا انسان را در جامعه، مسئول می‌داند و نه بی‌اختیار و بی‌تأثیر. رورتی معتقد است که امید اجتماعی، خلق آینده است؛ یعنی اعضای یک جامعه سناریوها و داستان پیشرفت خود را می‌نویسند تا جامعه را به نقطه مطلوبی در آینده برسانند و این فقط از طریق گفت‌وگو به‌ویژه گفت‌وگو درباره مهم‌ترین چالش‌ها و مسائل جامعه امکان‌پذیر می‌شود.
امیری افزود: در حوزه خصوصی افراد نیاز به گفت‌وگو با سایر شهروندان ندارند، بنابراین گفت‌وگو و تصمیم‌گیری آسان‌تر است؛ اما برای حل مسئله اجتماعی فرایند گفت‌وگوی دموکراتیک نیاز است. در مورد ایران در دو کلان روایت سنت و مدرنیته همواره در ۱۰۰ سال اخیر درگیر ستیز و دشمنی بوده‌اند، مسائل آنها اساساً متفاوت بوده و به همین دلیل امید اجتماعی اصولاً در جامعه شکل نمی‌گیرد و درنتیجه مهم‌ترین مسئله و چالش جامعه ایران در ۱۰۰ سال اخیر دستیابی به دموکراسی یا حفظ و تحکیم دموکراسی بوده است.
او با بیان اینکه امید اجتماعی یک فضیلت اخلاقی است که افراد جامعه وظیفه‌دارند در آن مشارکت کنند، تأکید کرد: حتی اگر این مشارکت به نتیجه نرسد، درهرصورت حضور انسان در این فرایند، او را به عاملیت خود نزدیک می‌کند. درواقع امید اجتماعی ابتدا در سطح خرد شکل می‌گیرد یعنی افراد، باتوجه به اینکه جامعه و خانواده چه منابع، فرصت‌ها و امکاناتی را در اختیار آنها قرار می‌دهد اهداف و فعالیت‌هایی را در نظر گرفته و برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی می‌کنند، در این بخش به خاطر روشن بودن اهداف و نزدیک بودن افراد مورد گفت‌وگو، پروسه راحت‌تر طی می‌شود. تا این سطح امید اجتماعی دستاوردی فردی است که با دستیابی به آن، فرد به عاملیت خود نزدیک می‌شود و به این باور می‌رسد که ساختارهای اجتماعی نیز امکان تغییر آرام‌آرام دارند، به همین دلیل فرد شروع به برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری برای ایجاد تغییر در جامعه می‌کند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به لزوم رسیدن افراد جامعه به توافق بین‌الاذهانی برای نوشتن داستان جامعه، تصریح کرد: اکثریت ما در گفت‌وگوی اجتماعی مهارت نداریم، نمی‌توانیم عقیده مخالف خود را تحمل‌کنیم، درصورتی‌که اگر جامعه بتوانند پیوند بخورند و سناریو پیشرفت اجتماعی را بنویسند، امید اجتماعی به‌مثابه دستاورد اجتماعی ایجاد و فرد تبدیل به شهروند می‌شود.
امیری همچنین به نقدهای واردشده به رورتی برای بیان مفهوم امید اجتماعی اشاره کرد و گفت: منتقدان می‌گویند رورتی این مفهوم را معطوف به جامعه آمریکا تئوریزه کرده است، درحالی‌که امید اجتماعی و دموکراسی باید در کل جهان ایجاد شود وگرنه همین امید که در گوشه‌ای از دنیا وجود دارد، به خوشه‌های خشم تبدیل می‌شود و ضد خود را تولید می‌کند. درحالی‌که اگر جامعه‌ای سناریوی خوش‌بینانه بنویسد و کنش روبه‌جلو داشته باشد و به پیشرفت برسد، عاملیت بیشتری پیدا می‌کند تا بتواند این سناریو را برای کل دنیا نیز طراحی کند و جهان بهتری بسازد و فعالین حقوق بشر و حقوق زنان که به شکل جهانی فعالیت می‌کنند، افرادی هستند که در عاملیت از سطح میانه حرکت می‌کنند و به سطح سوم می‌رسد.
او تأکید کرد: رورتی معتقد به گفت‌وگو است، او اعتقاد دارد افرادی که امید به بهبود ندارند اصلاً نمی‌توانند در این پروسه شرکت کنند. ما در طول ۱۰۰ سال اخیر در پی تحقق دموکراسی حکومت‌دارانه بوده‌ایم و هیچ‌گاه کسی فکر نکرد که چرا بعد از تمام آن مسیرها به آن دسترسی پیدا نکرده‌ایم. ما مسیر را اشتباه رفتیم، زیرا ما باید به دنبال دموکراسی به‌مثابه شیوه‌ای برای زندگی باشیم به عبارتی، شهروندان باید دموکراتیک باشند تا جامعه و ساختارهای آن دموکراتیک شوند، چراکه محال است که در جامعه‌ای مردم دموکراتیک نباشند و دموکراسی در آن شکل بگیرد.
این جامعه‌شناس اضافه کرد: ارزش‌های دموکراتیک مثل احترام به تکثر، رواداری، تحمل مخالف و...باید درونی شوند، زیرا وقتی به این ارزش‌ها باور داشته باشیم و برای ما درونی شود، کنش ما به کنش دموکراتیک تبدیل می‌شود و با پیوست و انباشت کنش‌های دموکراتیک، ساختار دموکراتیک ایجاد می‌شود و ساختارها نیز می‌توانند دموکراسی را حاکم کنند در خلال این کنش‌ها چیزی شکل می‌گیرد که نام آن را دموکراسی گفت‌وگویی گذاشته‌اند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: فصل سخن استانی فرهنگی و هنری کتابخوانی جهاد دانشگاهی جهاد دانشگاهی اصفهان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی استانی سیاسی دهه فجر خراسان شمالی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری اخلاق در حوزه عمومی مدرس دانشگاه امید اجتماعی جامعه شناس اجتماعی ای ارزش ها گفت وگو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۳۰۰۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایجاد ۳۰هزار پارک حاشیه‌ای در مناطق یک، ۴ و ۵ | ۱۰ پارکینگ جدید در تهران ساخته می‌شود
همشهری آنلاین-فرناز محمدزاده؛ فکرش را بکنید، بعد از پشت سر گذاشتن یک ترافیک سنگین برای رسیدن به مقصد، باید وارد فرآیند سخت پیداکردن جای‌پارک شوید و ماجرا از اینجا تازه شروع می‌شود. کوچه‌پس‌کوچه‌ها را بالا و پایین می‌کنید و دائم معابر را دور می‌زنید تا شاید بخت با شما یار باشد و جای پارکی نصیب شما شود. برخی از مناطق مانند ۶، ۱۱ و ۱۲ تهران که معروف شده‌اند به نداشتن جای‌پارک. همه به هم توصیه می‌کنند که در فلان خیابان و معبر جای‌پارک گیر نمی‌آید، درواقع جای‌پارک در برخی از معابر، ستاره سهیل است و دست‌نیافتنی.
راه نجات از این وضعیت هم تنها پارکینگ‌سازی است و بس؛ چراکه نه می‌توان مقابل تولید و واردات خودرو را گرفت، نه می‌توان عادت مردم را به عدم‌استفاده از خودروی شخصی تغییر داد؛ درواقع اصل باید همین باشد. اما رسیدن به این هدف که استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی اولویت مردم شود، پیچیده است. بنابراین در یک گام کوتاه‌مدت باید دسترسی شهروندان را به پارکینگ آن هم در مناطقی که بیشتر با معضل کمبود جاپارک درگیرند، فراهم کرد.
وعده شهردار تهران برای پارکینگ‌سازی
نهضت پارکینگ‌سازی را شهرداری تهران در این دوره با جدیت آغاز کرد و بخشی از پویش‌های امیدوافتخار به این موضوع اختصاص یافت تا در قالب آن، پارکینگ‌های جدیدالتاسیس به تهرانی‌ها هدیه داده شود. شهردار تهران نیز این نوید را به شهروندان پایتخت داد که با مشارکت دیگران در جای‌جای شهر زمینه نهضت پارکینگ‌سازی ایجاد خواهد شد. علیرضا زاکانی پیش از این گفته بود که به‌دنبال آن هستیم که با ساخت پارکینگ، فضاهای عمومی شهر را آزاد کنیم؛ چراکه محل ایستادن خودروها و پارک حاشیه‌ای آنها باید ساماندهی شود. ظرفیت پارک حاشیه‌ای آزاد خواهد شد تا همه مردم بتوانند عادلانه از فضای حاشیه‌ای کنار خیابان استفاده کنند.
بهره‌برداری از پارکینگ مینابی در منطقه ۱۵
ساخت پارکینگ در دوره ششم مدیریت شهر با شدت بیشتری در دست اقدام قرار گرفته تا کمبودهای موجود در این حوزه پس از سال‌ها جبران و رفع شود. در همین رابطه معاون فنی‌وعمرانی شهرداری تهران آخرین وضعیت نهضت پارکینگ‌سازی در تهران را تشریح کرد و به خبرنگار همشهری از بهره‌برداری از پارکینگ مینابی در منطقه۱۵ در روزهای اخیر خبر داد. هادی حق‌بین می‌گوید: براساس توافقنامه‌ای بین ما و سازمان حمل‌ونقل و ترافیک، احداث برخی از پارکینگ‌ها با معاونت عمرانی بوده و پروژه‌هایی توسط ما در حال اجراست. او با اشاره به بهره‌برداری از پارکینگ مینابی می‌افزاید: این پارکینگ با ۴۲۰خودرو در اختیار شهروندان منطقه۱۵ قرار خواهد گرفت. علاوه‌براین، پارکینگ جوادیه را در دست اجرا داریم که با ۱۰۰خودرو ظرفیت به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد.
ساخت ۱۰پارکینگ عمومی در مناطق مختلف
با توجه به اینکه شهردار تهران درباره رفع معضل پارکینگ شهر وعده‌های خوبی برای تهرانی‌ها داشت، سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران این موضوع را از طریق ساخت ۳نوع پارکینگ دنبال می‌کند؛ ایجاد پارکینگ‌های عمومی، حاشیه‌ای و مکانیزه. در همین راستا شهریار افندی‌زاده از ساخت ۱۰پارکینگ عمومی با ظرفیت حدود ۲۵۰۰قطعه خبر داد. مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران با اشاره به اینکه بحث پارکینگ از طریق سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران و سایر پیمانکاران دنبال می‌شود، به خبرنگار همشهری می‌گوید: پارکینگ‌سازی در ۲بخش انجام می‌شود. بخش اول ایجاد پارکینگ‌های عمومی است که در حال احداث هستند و برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا در سال۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ تمام موارد به بهره‌برداری برسند؛ بخش دیگر مربوط به پارکینگ‌های حاشیه‌ای است. او با اشاره به جزئیات پارکینگ‌های عمومی گفت: در حال حاضر پارکینگ شهید باقری، جوادیه، گلستانی، اعتماد، هلال‌احمر، سمیه، مینابی، بعثت و شهید بغدادی در دست اجرا هستند و پارکینگ مینابی نیز به‌زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.
ایجاد ۳۰هزار پارک حاشیه‌ای در مناطق یک، ۴ و ۵
افندی‌زاده در بخش دیگری از صحبت‌های خود به تشریح پارک حاشیه‌ای پرداخت و افزود: ایجاد ظرفیت پارک حاشیه‌ای را از مناطق یک، ۴ و ۵ شروع کرده‌ایم و بنا داریم ۳۰هزار قطعه پارکینگ ایجاد کنیم. برنامه‌ریزی کرده‌ایم این عدد از پایان سال‌جاری تا سال۱۴۰۴ به ۱۲۰هزار قطعه برسد و در کل مناطق ۲۲گانه شاهد پارک حاشیه‌ای باشیم.
پیگیری برای ایجاد پارکینگ‌های مکانیزه
مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران در ادامه به ایجاد پارکینگ‌های مکانیزه نیز اشاره کرد و گفت: ایجاد پارکینگ‌های مکانیزه در دستور کار قرار دارد. برای این موضوع باید تملک قطعات زمین‌هایی که لازم است تملک شوند، انجام شود. همچنین قصد داریم پارکینگ‌های مکانیزه‌ای را که سابق‌براین در شهر وجود داشت ولی یا در جای نامناسب بود یا کارکرد مناسبی نداشت، ساماندهی کنیم. ساخت پارکینگ مکانیزه در تمامی مناطق دنبال می‌شود. او با اشاره به اینکه معابر اصلی و فرعی درحال حاضر توسط خودروها اشغال شده‌اند، ادامه داد: برای ساماندهی این وضعیت از ۳طریق ایجاد پارکینگ‌های عمومی، مکانیزه و پارک حاشیه‌ای، کار را دنبال می‌کنیم. باید پارکینگ مورد نیاز در شهر ایجاد شود تا علاوه بر تردد آسان در معابر، مدیریتی برای پارکینگ عمومی ایجاد کنیم.
کاهش نیاز به ساخت پارکینگ با توسعه حمل‌ونقل عمومی
افندی‌زاده با بیان اینکه در کنار ساخت پارکینگ باید توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی دنبال شود، بیان کرد: در بحث حمل‌ونقلی موضوع متفاوت است. اگر ما وضعیت حمل‌ونقل عمومی را بهبود بخشیم، نیازی به ایجاد پارکینگ نخواهد بود چراکه شهروندان از خودروی شخصی خود استفاده نمی‌کنند؛ بنابراین نیاز به پارکینگ کمتر می‌شود. پس در کنار توسعه ظرفیت‌های فعلی پارکینگ باید مردم را با توسعه ناوگان عمومی به سمت استفاده‌نکردن از خودروی شخصی سوق دهیم. پس صرفا نمی‌توان گفت که تهران درحال حاضر چه میزان پارکینگ نیاز دارد؛ چراکه اگر انواع مدهای حمل‌ونقلی در تهران ایجاد شود بالطبع نیاز به پارکینگ کاهش می‌یابد.
ایجاد جای پارک حاشیه‌ای در مرکز شهر
مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران با اشاره به وضعیت نامناسب جای پارک در مرکز شهر تصریح کرد: مناطقی که در مرکز شهر هستند نیاز به‌جای پارک حاشیه‌ای دارند و تمام معابر از صبح تا شب اشغالند. به‌دنبال آن هستیم که جای پارک حاشیه‌ای در این مناطق ایجاد کنیم. او در ادامه می‌افزاید: برای پارکینگ عمومی باید زمین مناسب در مناطق مختلف تملک کنیم تا بتوانیم اقدام به ساخت کنیم که به تمام مناطق برای شناسایی زمین اعلام کرده‌ایم. هر قطعه زمینی که در مناطق تملک شود و مصوبه کمیسیون ماده۵ آن برای کاربری پارکینگ دریافت شود، نسبت به ایجاد پارکینگ اقدام می‌کنیم.
لزوم پارکینگ‌سازی تا توسعه ناوگان عمومی
لزوم توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی در تهران بر همگان محرز است. افزایش اتوبوس، تاکسی و مترو می‌تواند گره از مشکلات زیادی در شهر باز کند که یکی از این مشکلات در کنار کاهش ترافیک و آلودگی هوا، کاهش نیاز به ایجاد پارکینگ است. درواقع بخش زیادی از سرمایه شهر درحال حاضر برای تملک زمین و عملیات اجرایی ساخت پارکینگ اختصاص می‌یابد که می‌توان با توسعه ناوگان عمومی از این هزینه‌ها جلوگیری کرد. درواقع اگر دسترسی شهروندان به همه نقاط شهر با آسودگی و خیال راحت از طریق ناوگان عمومی میسر باشد، استفاده از خودروی شخصی کاهش می‌یابد و نیاز به پیداکردن جای پارک هم کمتر می‌شود؛ اما تا رسیدن به آن روز، ایجاد پارکینگ‌ها با ظرفیت مناسب برای شهروندان توسط شهرداری تهران الزامی است.
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت